wo2

AANVULLINGEN EN CORRECTIES

Mobilisatie (hoofdstuk 1)

Het moet in de winter 1939/1940 geweest zijn, lettende op de oudste leerlingen, die nog op school zaten. In die dagen duurde het basisonderwijs meestal zeven jaren. Er was oorlog tussen Finland en Rusland. De Finnen hielden buiten verwachting stand tegen de overmacht van Russische soldaten. De Mannerheimlinie, genoemd naar een Finse generaal, speelde daarin een grote rol. De westelijke wereld stond duidelijk aan de kant van het kleine Finland. Zelfs op school kwam blijkbaar het een en ander ter sprake. Het had ook gesneeuwd in Tungelroy. Jongens van de hoogste klassen rolden dikke sneeuwbollen, die opeengestapeld werden tot een soort fort. Meester Bogie zette er een bordje bij: Mannerheimlinie Tungelroy,

Mannerheimlinie1

Foto 1: boven v.l.n.r.: Neer Moonen (Homes), Verhaag?, Harrie Pleunis (Hoeben), Huub Bogie, Jan Hendriks (Hoeben), Haarie Neijnens (Linj); midden v.l.n.r.: Meester Bogie, n.n.1, Wiel Koppen (Meulen), n.n.2, n.n.3, n.n.4, n.n.5, n.n.6, Pierre Baetsen (Heurs), Cor Smeets, n.n.7, Sjiel Kiggen (Vesterke), n.n.8, Jan Kiggen; onder v.l.n.r.: n.n.9, n.n.10, n.n.11, n.n.12, n.n.13, n.n.14, n.n.15

Mannerheimlinie2

Foto 2: v.l.n.r: n.n., Neer Moonen, n.n., n.n., n.n., n.n., Smets (Veldje), Verhaag, n.n., Thei Neijnens (linj), n.n.

  • Terug naar boven
  • Smokkel, Ruilhandel en Zwarte Handel (hoofdstuk 8)

    Distributiestamkaart

    Foto: distributie-stamkaart van Toos Veuskens (geboren in 1938), die in oktober 1939, terwijl zij net anderhalf jaar oud was, toch reeds een distributiekaart op naam kreeg. In dit geval ging het om melkbonnen.

  • Terug naar boven
  • Onderduikers (hoofdstuk 6, pag 100)

    De in het boek genoemde Wullem (alias voor Gijs) van der Zande zou afkomstig zijn uit Zuid-Limburg. Zijn werkelijke afkomst is gewoon uit Weert, hij woonde in de Stationsstraat.

    Vindingrijkheid (hoofdstuk 9, pag. 141: Varkensslacht)

    De heer Nomij, destijds chauffeur van de ambulance zou de rit van Tungelroy naar Weert verzorgd hebben. Dit vertelt de heer Janssen uit Weert, die toentertijd woonde op de Roermondseweg tussen Garage Bloemen en het Stedelijk Abbatoir. Janssen en Nomij waren buren van elkaar. (Red.: Controle bij de familienamendatabank leverde geen resultaat. Dit betekent dat de naam Nomij niet voorkomt op dit moment en waarschijnlijk ook niet in 1947)

    Vindingrijkheid (hoofdstuk 9)

    Tijdens de oorlog waren er op school geen kroontjespennen vanwege de schaarste aan metalen. In plaats daarvan werden glazen pennen gebruikt met een gedraaid uiteinde. De gleufjes van deze spits toelopende pen werden in de inkt gedoopt. Er kon goed mee worden geschreven.

  • Terug naar boven
  • Vindingrijkheid (hoofdstuk 9)

    De clandestiene gang naar de molen bracht de kans meer door controleurs betrapt te worden. Het gebeurde overigens in grote mate vooral dank zij de medewerking van molenaar Tjeu Peerlings. Het gemalen graan werd wel meel, maar nog geen witte bloem in het geval het graan tarwe was. Het meel kon gezeefd worden, de zemelen (korstjes van de korrel) verwijderen. Dat bleek te omslachtig te zijn. Er werd op een gegeven moment een soort zeef gemaakt: met eronder een bak om de bloem op te vangen en daarboven een bak, waarin een zeef was bevestigd in een halve ronding. In dat bovenstuk kwamen dan kleine latjes, die ervoor dienden het meel telkens op te lichten. Die werden rondgedraaid met een zwengel. Uiteindelijk had men toch bloem. Jac Pleunis (Hoeëbe) heeft er vele vervaardigd.

    zemelenzeef

    zemelenzeef

  • Terug naar boven
  • Verder kwamen apparaten in zwang om graan te malen: rogge, tarwe, zelfs mais. Ze waren van gietijzer gemaakt en werden aan een balk of muur bevestigd, soms ook aan de rand van een tafel, zoals gebeurde met de vleesmachine. Ze waren alleen bestemd voor kleine hoeveelheden meel, want het malen nam zeer veel tijd in beslag.

    handmolentje1

    handmolentje; maalt door middel van een taps toelopend wormwiel.

  • Terug naar boven
  • handmolentje2

    handmolentje; maalt door middel van kleine molensteentjes.

  • Terug naar boven
  • Spelen met vuur (hoofdstuk 11, pag 185).

    Abusievelijk is als datum van het kanonnenoffensief 15 november opgegeven. Dit moet zijn 14 november.

    Bevrijding (hoofdstuk 12).

    Tjeu Kuppens (van Hille Bet / Lijsse Sjef), de latere missionaris in Nias (Sumatra),
    was er heel graag bij en vooral niet bang. Waar nu de Scouting in Tungelroy onderdak heeft was een soort opslagplaats -naar men zegt- van spullen van gesneuvelde militairen. Natuurlijk een letterlijk aantrekkelijke plek voor de jeugd. Er was bewaking. Waarschijnlijk had een lid van de Ondergrondse (OD) de beurt om het terrein in de gaten te houden. Toen Tjeu daar rond schuimde om iets van zijn gading te vinden, kreeg hij te horen: Maak dat je wegkomt! Waarop Tjeu antwoordde: Ik ga waar ik wil!. De wachtpost op zijn beurt: Weg, of ik schiet! Schiet maar! reageerde Tjeu. Warempel, vervolgt Tjeu: Hij schoot tussen mijn benen door, maar raakte me wel, een vleeswonde. Met een Engelse jeep ging het richting ziekenhuis. Na behandeling mocht hij terug naar huis. Aldus het verhaal van Tjeu in september 2010.

  • Terug naar boven
  • Jac Vanderfeesten | Moeselschansweg 45 | 6005 NA Weert | Tel.: +31 (0)495 - 52 16 16 | E-mail: jac@vafo.nl